Trang chủ / Tin tức / Qủa quất hồng bì là gì? Quất hồng bì có công dụng như thế nào?

Qủa quất hồng bì là gì? Quất hồng bì có công dụng như thế nào?

Quả quất hồng bì là một loại trái cây, có tên khoa học là Physalis peruviana. Quất hồng bì có vỏ bọc ngoài màu cam và thịt trong là màu vàng cam, có vị ngọt chua và hương thơm đặc trưng. Trong quả có nhiều hạt nhỏ màu nâu.

Quất hồng bì không chỉ là loài cây quen thuộc để làm mứt mà đây còn là dược liệu thường được sử dụng để điều trị bệnh trong Đông y. Với sự đa dạng trong thành phần và tác dụng dược lý mà vị thuốc này có thể giảm ho, long đờm, lợi tiêu hóa… hiệu quả. Bài viết sau của Hongsamchinhhang.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm, công dụng và cách dùng của quất hồng bì.

1. Sơ lược về quả quất hồng bì

Cây quất hồng bì thuộc họ cam quýt, thân gỗ nhỏ, chiều cao trung bình của một cây trưởng thành là từ 8 đến 10m. Lá cây mọc so le, hình bầu dục, dài khoảng 5-10cm, rộng khoảng 2-3cm. Hoa quất hồng bì thường ra vào tháng tư, có màu trắng, mọc thành chùm thưa. Quả quất hồng bì có màu vàng, tròn, có lông và nhiều hạt, chín vào tháng 7-8. Quả có màu đỏ tươi và vị chua ngọt khi ăn. Chúng chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin C và các khoáng chất như sắt và kali. Quả quất hồng bì cũng được cho là có tác dụng giảm viêm, tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện sức khỏe tim mạch.

1.1 Đặc điểm sinh trưởng của cây quất hồng bì

Đặc điểm sinh trưởng của cây quất hồng bì bao gồm:

Thời gian sinh trưởng: Cây quất hồng bì có thể sinh trưởng quanh năm, tuy nhiên thời kỳ từ tháng 4 đến tháng 9 là giai đoạn phát triển mạnh nhất.
Ánh sáng: Cây quất hồng bì cần ánh sáng đầy đủ để phát triển và ra hoa, trái. Trong điều kiện thiếu ánh sáng, cây sẽ ra hoa kém và trái non.
Nước: Cây quất hồng bì cần được tưới nước đều đặn để giữ độ ẩm cho đất và cung cấp nước cho cây.
Đất: Cây quất hồng bì thích hợp trồng trên đất phù sa thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng.
Nhiệt độ: Cây quất hồng bì thích nghi với khí hậu ôn đới, nhiệt độ trung bình từ 15-28 độ C là tốt nhất.

Tóm lại, cây quất hồng bì cần ánh sáng đầy đủ, nước đủ, đất phù sa thoát nước tốt và nhiệt độ trung bình để sinh trưởng và phát triển tốt.

Qủa quất hồng bì là gì? Quất hồng bì có công dụng như thế nào?

1.2 Mô tả toàn cây quất hồng bì

Cây

Cây quất hồng bì là cây thân gỗ, thường cao từ 3-6m, có thể cao tới gần 10m. Cành cây có màu xám đen, sần sùi và có nhiều hạch.

Lá cây quất hồng bì là lá kép, mọc so le nhau, dài khoảng 35cm. Lá chét có số lượng từ 7-9, thường là 9 lá chét, hình trái xoan, dài 5-14cm, rộng 3-7cm, gốc lệch, đầu nhọn, mép uốn lượn. Mặt dưới có gân lá nổi rõ, phiến lá 2 mặt nhẵn.

Hoa

Hoa quất hồng bì mọc thành từng chùy thưa ở phía ngọn cành. Hoa có màu trắng, chùy chứa hoa thường dài khoảng 25-50cm.

Đài 5 răng nhọn, có lông, tràng 5 cánh, có lông ở mặt ngoài. Nhị 8 không đều, chỉ nhị dẹt. Bầu dài bằng cánh hoa, hình cầu, có lông.

Quả

Quả quất hồng bì có màu vàng lấm tấm xanh, vỏ mỏng có lông tơ. Hình cầu, đường kính 15mm, có lông 1-2 ngăn, một hạt; thịt chua nhẹ, ngọt thơm.

1.3 Bộ phận làm thuốc, sơ chế, bảo quản của cây quất hồng bì

Bộ phận làm thuốc, sơ chế và bảo quản của cây quất hồng bì là những bước rất quan trọng để đảm bảo chất lượng và giá trị dinh dưỡng của sản phẩm. Khi thu hoạch, các quả quất hồng bì cần được tách ra khỏi cành và lá, sau đó rửa sạch và để ráo nước. Sau khi sơ chế, quả có thể được sấy khô hoặc đông lạnh để bảo quản.

Trong quá trình sơ chế, quả cần được cắt ra thành từng miếng nhỏ để giúp dễ dàng xử lý và tăng diện tích tiếp xúc với không khí. Để đảm bảo chất lượng sản phẩm, các bước sơ chế và bảo quản nên được thực hiện trong điều kiện sạch sẽ và khô ráo.

2. Các thành phần hóa học và công dụng dược liệu của quả quất hồng bì

Quả quất hồng bì là một loại dược liệu quý được sử dụng từ rất lâu đời trong y học cổ truyền. Theo nghiên cứu, quả quất hồng bì chứa nhiều thành phần hóa học có giá trị như:

Các flavonoid: Flavonoid là một nhóm chất chống oxy hóa mạnh, có tác dụng bảo vệ tế bào khỏi tác hại của các gốc tự do. Trong quả quất hồng bì, flavonoid được tìm thấy với hàm lượng cao, bao gồm: hesperidin, quercetin, naringin, neohesperidin,…
Các triterpene: Triterpene là một nhóm chất có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa. Trong quả quất hồng bì, triterpene được tìm thấy với hàm lượng cao, bao gồm: limonoid, furocoumarin,…
Các acid hữu cơ: Acid hữu cơ có tác dụng kích thích tiêu hóa, nhuận tràng, giải độc. Trong quả quất hồng bì, acid hữu cơ được tìm thấy với hàm lượng cao, bao gồm: acid citric, acid malic, acid tartaric,…
Các nguyên tố vi lượng: Quả quất hồng bì cũng chứa nhiều nguyên tố vi lượng có lợi cho sức khỏe, bao gồm: sắt, kẽm, đồng, mangan,…

2.1. Công dụng của quả quất hồng bì trong Đông Y

Trong Đông Y, quả quất hồng bì được gọi là hồng bì, có vị chua ngọt, tính ấm, có tác dụng tiêu đờm, giảm ho, cầm nôn, kích thích tiêu hóa.

Công dụng chính của quả quất hồng bì trong Đông Y

Tiêu đờm, giảm ho: Flavonoid và triterpene trong quả quất hồng bì có tác dụng làm loãng đờm, giảm ho, hỗ trợ điều trị các bệnh lý về đường hô hấp như ho khan, ho có đờm, viêm họng, viêm phế quản,…
Cầm nôn: Quất hồng bì có tác dụng cầm nôn rất tốt. Nó thường được dùng để chữa các chứng nôn do say tàu xe, say sóng, nôn do ngộ độc thức ăn,…
Kích thích tiêu hóa: Quất hồng bì có tác dụng kích thích tiêu hóa, giúp ăn ngon, ngủ ngon. Nó thường được dùng để chữa các chứng ăn uống kém, đầy bụng, khó tiêu,…
Quả quất hồng bì trong Đông Y được sử dụng để giải nhiệt, giảm đau và chống viêm. Nó cũng có khả năng tăng cường sức đề kháng, ổn định huyết áp và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Ngoài ra, quả quất hồng bì cũng được dùng để điều trị các bệnh về tiêu hóa và thần kinh.

2.2. Công dụng của quất hồng bì trong Y học hiện đại

Y học hiện đại đã nghiên cứu và chứng minh các tác dụng dược lý của quất hồng bì, cụ thể như sau:

Tác dụng long đờm, giảm ho: Các nghiên cứu cho thấy, quất hồng bì có tác dụng làm tăng tiết dịch phế quản, giúp long đờm, giảm ho. Quất hồng bì được sử dụng hiệu quả trong các trường hợp ho khan, ho có đờm, ho do cảm lạnh, ho do viêm họng,…
Tác dụng chống co thắt: Cao chiết cành lá quất hồng bì có tác dụng chống co thắt trên hồi tràng chuột lang. Quất hồng bì có thể được sử dụng để điều trị các bệnh lý gây co thắt đường tiêu hóa, như viêm đại tràng co thắt, hội chứng ruột kích thích,…
Tác dụng kháng khuẩn: Các nghiên cứu cho thấy, quất hồng bì có khả năng ức chế hoạt động của một số vi khuẩn gây bệnh, như Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Salmonella typhimurium,… Quất hồng bì có thể được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, đường tiêu hóa,…
Tác dụng giảm độc lực của ký sinh trùng: Một nghiên cứu cho thấy, cao chiết quất hồng bì có tác dụng giảm độc lực của ký sinh trùng giun đũa chó. Quất hồng bì có thể được sử dụng để hỗ trợ điều trị bệnh giun đũa chó.

Ngoài ra, quất hồng bì còn có một số tác dụng khác, như:

Tăng cường tiêu hóa: Quất hồng bì có tác dụng kích thích tiêu hóa, giúp ăn ngon miệng, giảm đầy bụng, khó tiêu.
Giảm đau nhức xương khớp: Quất hồng bì có tác dụng giảm đau, chống viêm, giúp giảm đau nhức xương khớp do thoái hóa khớp, viêm khớp,…
Giảm cholesterol máu: Một nghiên cứu cho thấy, cao chiết quất hồng bì có tác dụng giảm cholesterol máu.

3. Hướng dẫn cách sử dụng quả quất hồng bì

Hướng dẫn sử dụng quả quất hồng bì:

Chọn những quả quất hồng bì chín đỏ và có màu sắc đều.
Rửa sạch quả quất bằng nước lạnh, để rao nước.
Cắt bỏ phần cuống của quả quất.
Sử dụng trực tiếp hoặc có thể chế biến thành nhiều món ăn như nước ép, sinh tố, mứt quả, hoặc trộn salad.

Lưu ý: Quả quất hồng bì giàu chất chống oxy hóa và vitamin C nên có tác dụng tốt cho sức khỏe, nhưng cũng không nên ăn quá nhiều để tránh gây khó tiêu hóa.

4. Một số bài thuốc hữu ích làm từ quất hồng bì

Có một số bài thuốc được làm từ quất hồng bì rất hữu ích cho sức khỏe như sau:

4.1 Giải cảm, hạ sốt

Giải cảm, hạ sốt nghĩa là giúp giảm triệu chứng cảm lạnh và sốt. Loại quả này có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giảm đau và giảm viêm. Ngoài ra, quất hồng bì còn có thể giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể.

Cách sử để hạ sốt từ quả quất hồng bì là rửa sạch 30g lá hồng bì tươi, đem đi phơi khô. Sau khi có thành quả dùng sắc lấy nước uống cho tới khi người ra mồ hôi;

4.2 Giảm đau do viêm họng

Cách sử dụng quả quất hồng bì để giảm đau do viêm họng rất đơn giản, chỉ cần lấy 2-3 quả quất hồng bì tươi, rửa sạch, rồi dầm nát cùng với vài hạt muối. Sau đó, ngậm hỗn hợp này trong miệng khoảng 15-20 phút, ngày ngậm 3-4 lần.

Các thành phần hóa học trong quả quất hồng bì có tác dụng làm dịu cổ họng, giảm đau rát, tiêu diệt vi khuẩn, virus gây viêm họng. Cụ thể, trong quả quất hồng bì có chứa các chất như:

Flavonoid: Có tác dụng chống oxy hóa, kháng khuẩn, kháng viêm.
Tanin: Có tác dụng làm se niêm mạc, giảm đau, chống viêm.
Vitamin C: Có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh.

Khi ngậm hỗn hợp quả quất hồng bì và muối, các thành phần này sẽ tác động lên niêm mạc họng, giúp làm dịu cơn đau rát, giảm viêm, tiêu diệt vi khuẩn, virus gây bệnh. Từ đó, giúp cải thiện tình trạng viêm họng, giảm ho.

4.3 Hỗ trợ hệ tiêu hóa, ăn ngon miệng hơn

Để hỗ trợ hệ tiêu hóa, ăn ngon miệng bằng quất hồng bì, có thể sử dụng theo một số cách sau:

Ăn quả tươi

Có thể ăn quả tươi quất hồng bì trực tiếp hoặc dùng để nấu canh, làm mứt,…

Sắc nước uống

Chuẩn bị 10-15 quả quất hồng bì tươi, rửa sạch, thái nhỏ, cho vào ấm cùng 500ml nước, sắc lấy nước uống thay nước hàng ngày.

Ngâm rượu

Chuẩn bị 100g quất hồng bì tươi, rửa sạch, thái nhỏ, cho vào bình rượu cùng 500ml rượu trắng, ngâm trong khoảng 1 tháng là có thể sử dụng.

4.4 Điều trị đau dạ dày

Có nhiều cách dùng quả quất hồng bì để điều trị đau dạ dày, phổ biến nhất là:

Ngâm quất hồng bì với đường phèn: Đây là cách dùng đơn giản và phổ biến nhất. Cách làm như sau:
- Chuẩn bị: 1kg quất hồng bì, 1kg đường phèn.
- Cách làm: Rửa sạch quất hồng bì, cắt cuống. Cho quất hồng bì vào lọ, phủ đường phèn lên trên. Đậy kín lọ, ngâm trong khoảng 3 tháng là có thể dùng được.
- Cách dùng: Mỗi ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 1-2 thìa cà phê.
Sắc nước uống: Cách làm như sau:
- Chuẩn bị: 10-20g quả quất hồng bì khô.
- Cách làm: Cho quất hồng bì khô vào nồi, đổ nước vừa đủ, đun sôi trong khoảng 15 phút. Chắt lấy nước uống, chia làm 2-3 lần trong ngày.
Dùng quả quất hồng bì tươi: Cách làm như sau:
- Rửa sạch quất hồng bì tươi, ăn trực tiếp hoặc dùng để nấu canh, nấu chè.

4.5 Phòng ngừa cảm cúm

Có nhiều cách để sử dụng quả quất hồng bì để phòng ngừa cảm cúm, bao gồm:

Ăn quả quất hồng bì tươi: Mỗi ngày ăn 10-15 quả quất hồng bì tươi, sau bữa ăn.
Ngâm quất hồng bì với mật ong: Quất hồng bì rửa sạch, ngâm với mật ong theo tỷ lệ 1:1, ngâm trong 10-15 ngày. Mỗi ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 1-2 thìa cà phê.
Sắc nước quất hồng bì: Quất hồng bì rửa sạch, thái lát, sắc với nước uống thay trà hàng ngày.

5. Kiêng kỵ, lưu ý khi dùng quất hồng bì

Quất hồng bì là một loại quả có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền và y học hiện đại. Tuy nhiên, khi sử dụng quất hồng bì, cần lưu ý một số vấn đề sau:

Không dùng quất hồng bì cho người bị táo bón, nóng trong, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng. Quất hồng bì có tính ấm, có thể gây nóng trong, kích thích tiêu hóa, dẫn đến tình trạng táo bón, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng nặng hơn.
Không dùng quất hồng bì cho người bị cao huyết áp, tim mạch. Quất hồng bì có thể làm tăng huyết áp, ảnh hưởng đến sức khỏe của người bị cao huyết áp, tim mạch.
Không dùng quất hồng bì cho phụ nữ mang thai, cho con bú. Quất hồng bì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và trẻ sơ sinh.
Không dùng quất hồng bì cho trẻ em dưới 2 tuổi. Trẻ em dưới 2 tuổi có hệ tiêu hóa còn non nớt, chưa thể hấp thụ tốt các thành phần trong quất hồng bì.
Không dùng quất hồng bì quá liều. Liều lượng dùng quất hồng bì tùy thuộc vào từng đối tượng và mục đích sử dụng. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi sử dụng.

Ngoài ra, khi sử dụng quất hồng bì, cần lưu ý những vấn đề sau: