Trang chủ / Tin tức / Sâm 7 lá – Thất diệp nhất chi hoa của Việt Nam
Sâm 7 lá – Thất diệp nhất chi hoa của Việt Nam
Sâm 7 lá, còn gọi là Thất diệp nhất chi hoa, là loại thảo dược quý hiếm của Việt Nam. Cây có giá trị cao trong việc phòng và trị bệnh, giúp cung cấp nguyên liệu cho sản xuất dược phẩm, phục vụ chăm sóc sức khỏe người dân. Phát triển vùng trồng sâm 7 lá còn góp phần tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân.
Sâm 7 lá hay còn gọi là Thất diệp nhất chi hoa là một loại cây thảo dược quý hiếm có nguồn gốc từ vùng Đông Á, phân bố chủ yếu ở Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Việt Nam. Tại Việt Nam, sâm 7 lá phổ biến ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Điện Biên… Thân rễ của cây được dùng làm thuốc chữa nhiều bệnh, đặc biệt là các bệnh về phụ khoa, vô sinh hiếm muộn. Cùng Hongsamchinhhang.vn tìm hiểu thông tin dưới đây.
1. Mô tả dược liệu Thất diệp nhất chi hoa – Cây bảy lá một hoa
1.1. Đặc điểm sinh thái của sâm bảy lá
Sâm 7 lá là cây thảo sống lâu năm, cao 50-100cm. Thân thẳng đứng, không phân nhánh, màu lục hoặc hơi tím. Lá mọc thành vòng ở ngọn thân, thường là 7 lá, hình trứng-bầu dục, dài 15-20cm, rộng 8-10cm, có 3 gân.
Hoa đơn, màu lục nhạt, lá đài hình mũi mác, có 4-7 lá xếp thành vòng trên thân. Cánh hoa dạng dải, xoắn ít tới nhiều, dài hơn lá đài 1,2 – 2 lần.
Cây ưa sáng, ưa ẩm, mọc ở độ cao 1.500-2.500m, trên các sườn núi, ven rừng ẩm.
1.2. Bộ phận sử dụng dược liệu
Thân rễ là bộ phận được sử dụng làm thuốc của cây sâm 7 lá.
Thân rễ thu hái vào mùa xuân hoặc mùa thu, sau khi cây tàn. Thân rễ được đào lên, rửa sạch, thái nhỏ, phơi hoặc sấy khô.
1.3. Phân bố cây bảy lá một hoa
Sâm 7 lá phân bố rộng rãi ở Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam.
Ở Việt Nam, sâm 7 lá phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Điện Biên, Hòa Bình, Yên Bái…
1.4. Thu hái – Sơ chế sâm 7 lá
Thời gian thu hái: Mùa xuân hoặc mùa thu, sau khi cây tàn
Các bước thực hiện:
Đào thân rễ, rửa sạch
Thái nhỏ
Phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ thích hợp
Lưu ý:
Thân rễ có độc, cần thận trọng khi thu hái, tránh để dính vào da hay mắt
1.5. Cách bảo quản dược liệu
Thân rễ sâm 7 lá sau khi phơi/sấy khô cần bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Nếu bảo quản đúng cách, dược liệu có thể dùng được trong thời gian dài.
1.6. Thành phần hóa học có trong sâm bảy lá
Thân rễ sâm 7 lá chứa các thành phần hóa học chính:
Diosgenin, pennogenin: Hai hợp chất saponin có tác dụng tương tự nhau, kích thích tố sinh dục, được dùng để điều trị các bệnh lý phụ khoa, vô sinh, hiếm muộn.
Đường: Thân rễ chứa 7-9% đường.
Paridin và α-paristyphnin: Hai glucosid có hoạt tính sinh học.
2. Những công dụng nổi bật nhất của sâm 7 lá
2.1. Công dụng trong điều trị bệnh
Sâm 7 lá có nhiều công dụng chữa bệnh, trong đó nổi bật nhất là:
Điều trị các bệnh lý về phụ khoa (viêm nhiễm phụ khoa, ra huyết giữa chu kì, rong kinh…), hỗ trợ điều trị vô sinh hiếm muộn.
Bên cạnh các công dụng chữa bệnh, sâm 7 lá còn được sử dụng để:
Làm đẹp da, cải thiện làn da xỉn màu, nám da.
Bồi bổ sức khỏe, tăng cường thể lực sau ốm dậy.
Cải thiện tình trạng mệt mỏi, stress.
3. Vị thuốc Thất diệp nhất chi hoa – Cây bảy lá một hoa
3.1. Tính vị
Vị: Đắng, cay
Tính: Ôn
Qui kinh: Thận, tỳ, vị
3.2. Tác dụng dược lý
Lợi tiểu, tiêu thủng.
Lương huyết, hoạt huyết, tiêu sưng.
Chữa các chứng tê bì, đau nhức, đau do thấp khớp.
3.3. Cách dùng – Liều lượng
Có thể dùng dưới nhiều dạng khác nhau:
Bột thân rễ: Dùng 5-10g/ngày, sắc nước uống.
Cao đặc: Dùng 0,6-1,2g/ngày, uống 1-2 lần với nước ấm.
Dược liệu tươi rửa sạch sắc uống hàng ngày.
4. Bài thuốc sử dụng sâm bảy lá
4.1. Trị bệnh viêm phế quản mãn tính
Thành phần:
Sâm bảy lá: 15g
Quế chi: 10g
Trần bì: 10g
Cam thảo: 10g
Gừng tươi: 5 lát
Cách làm:
Sắc các vị thuốc với nước, đun sôi khoảng 30 phút
Chia làm 2-3 lần uống trong ngày
Công dụng: giảm ho, long đờm, giảm tắc nghẽn đường thở
4.2. Sử dụng thảo dược chữa độc rắn cắn
Thành phần:
Sâm bảy lá
Mã tiền
Xuyên sâm
Khương hoạt
Trần bì
Cam thảo
Cách làm:
Lấy bằng lượng các vị thuốc trên, sắc uống hàng ngày
Ngoài ra, dùng bột sâm bảy lá rắc vào vết cắn
Công dụng: giải độc rắn cắn, kháng viêm, kháng phù nề
4.3. Điều trị xuất huyết tử cung
Thành phần:
Sâm bảy lá
Độc hoạt
Bạch thược
Xuyên bối mẫu
Cách làm:
Lấy bằng lượng các vị thuốc trên, sắc uống
Có thể kết hợp thuốc bôi ngoài âm đạo
Công dụng: cầm máu, làm tử cung co bóp, điều trị xuất huyết tử cung
4.4. Hỗ trợ điều trị bệnh sốt cao kèm co giật ở trẻ em
Thành phần:
Sâm bảy lá: 10-15g
Cam thảo, tang ký sinh: Mỗi thứ 10g
Gừng, đinh hương: Mỗi thứ 5-10g
Cách làm: Sắc uống ngày 2 lần
Công dụng: hạ sốt, chống co giật, trấn kinh, an thần
5. Một số điều kiêng kỵ khi sử dụng sâm 7 lá
Sâm 7 lá có tính nóng, người thể nhiệt, táo bón không nên dùng.
Không sử dụng sâm 7 lá khi mang thai hoặc cho con bú.
Không sử dụng đồng thời với một số thuốc Nam có tính “hàn” như sinh địa, sài hồ…
6. Sâm bảy lá có giá bao nhiêu trên thị trường hiện nay
Hiện nay, giá thân rễ sâm 7 lá khô dao động từ 400.000 – 700.000đ/kg tùy khu vực. Nếu mua ở dạng cây tươi, giá chỉ khoảng 150.000đ/kg.
Giá sâm thay đổi theo mùa vụ và khu vực. Vùng Tây Bắc là nơi cung cấp chủ yếu dược liệu sâm nên giá ở đây thường rẻ hơn so với các tỉnh khác.
Kết luận
Sâm 7 lá là một loại dược liệu quý hiếm có nhiều tác dụng trong việc điều trị bệnh. Trong dân gian, sâm 7 lá được coi là “thần dược” bởi công dụng chữa được nhiều bệnh, đặc biệt các bệnh về phụ khoa. Hi vọng qua bài viết, bạn đọc đã hiểu hơn về đặc điểm, công dụng và cách sử dụng sâm 7 lá.
