Huyền sâm có tác dụng gì ? Đặc điểm và bài thuốc trị bệnh

Huyền sâm có tác dụng gì? Đây là một loại dược liệu quý, có nhiều tác dụng trong y học cổ truyền và hiện đại. Dược liệu này có vị ngọt, tính hàn, có tác dụng sinh tân, giải độc, lợi yết hầu, chỉ khát, nhuận táo và tả nhiệt. Huyền sâm được sử dụng để điều trị các chứng bệnh do âm hư kèm thực nhiệt như lao hạch, viêm amidan, viêm họng cấp – mãn tính, lở ngứa ngoài da, táo bón, tiểu tiện ít,… Cùng Hongsamchinhhang.vn tìm hiểu thông tin sau nhé!

1. Mô tả về cây huyền sâm

1.1. Đặc điểm chung

Huyền sâm là một loài cây thảo sống lâu năm, thuộc họ Hoa mõm chó (Scrophulariaceae). Cây cao khoảng 1,5 – 2m, thân vuông màu lục, có rãnh dọc. Lá mọc đối, đầu nhọn, mép khía răng. Hoa màu tím, mọc thành chùm ở đầu cành. Quả nang hình cầu, khi chín nứt thành 4 mảnh, bên trong chứa nhiều hạt nhỏ.

Huyền sâm có thể phân biệt với các loài cây khác bằng cách nhìn vào đặc điểm của lá và quả. Lá của huyền sâm có hình dạng đối xứng, đầu nhọn và mép khía răng. Quả của cây có hình dạng nang và khi chín sẽ nứt thành 4 mảnh, bên trong chứa nhiều hạt nhỏ.

1.2. Thu hái, sơ chế

Huyền sâm thường được thu hoạch vào mùa hè, khi cây đang ra hoa. Sau khi thu hái, đem dược liệu rửa sạch, thái mỏng, phơi khô hoặc sấy khô. Dược liệu sau khi được sơ chế sẽ được bảo quản trong bao bì kín để tránh bị ẩm mốc.

>>Xem thêm: Hướng dẫn cách nấu lá nước sâm thanh mát, dễ làm, giải nhiệt cơ thể

1.3. Vị thuốc huyền sâm

Dược liệu huyền sâm có vị ngọt, tính hàn. Theo y học cổ truyền, huyền sâm có tác dụng bổ âm, giải nhiệt, giải độc, lợi tiểu và chỉ khát. Trong y học hiện đại, huyền sâm được coi là một loại thực phẩm chức năng có tác dụng bổ sung dinh dưỡng và tăng cường sức khỏe.

1.4. Phân loại

Huyền sâm có hai loại chính là:

• Huyền sâm Quảng: Cây mọc ở tỉnh Quảng Trị, Quảng Bình. Dược liệu có thân to, lá rộng, màu xanh sẫm.
• Huyền sâm Lạng Sơn: Cây mọc ở tỉnh Lạng Sơn. Dược liệu có thân nhỏ, lá hẹp, màu xanh nhạt.

2. Huyền sâm có tác dụng gì ?

2.1. Tác dụng của huyền sâm trong y học hiện đại

Theo nghiên cứu khoa học, huyền sâm có chứa nhiều hoạt chất có tác dụng chống oxy hóa và tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, huyền sâm còn có tác dụng giúp giảm cholesterol, hỗ trợ điều trị các bệnh về tim mạch và tiểu đường.

Ngoài ra, huyền sâm còn được sử dụng để bảo vệ gan, giảm các triệu chứng của bệnh viêm gan và tăng cường chức năng gan. Nhiều nghiên cứu cho thấy huyền sâm có tác dụng chống ung thư và giúp ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào ung thư.

2.2. Tác dụng của huyền sâm theo Y Học Cổ Truyền

Theo y học cổ truyền, huyền sâm có tác dụng bổ âm, giải nhiệt, giải độc, lợi tiểu và chỉ khát. Dược liệu này được sử dụng để điều trị các bệnh do âm hư kèm thực nhiệt như lao hạch, viêm amidan, viêm họng cấp – mãn tính, lở ngứa ngoài da, táo bón, tiểu tiện ít,…

Huyền sâm còn được coi là một loại thuốc quý trong việc bồi bổ sức khỏe, tăng cường sinh lực và chống lão hóa. Ngoài ra, huyền sâm còn được sử dụng để điều trị các bệnh về gan, thận và tim mạch.

2.3. Các bài thuốc phổ biến từ huyền sâm

• Bài thuốc chữa ho: Lấy 10g huyền sâm, 10g cam thảo, 10g đương quy, 6g bạch truật, 6g bạch chỉ, 6g đỗ trọng, 6g xuyên khung, 6g bạch thược, 6g đại táo, 6g cát căn, 6g hà thủ ô. Sắc uống trong ngày.
• Bài thuốc chữa viêm họng: Lấy 10g huyền sâm, 10g cam thảo, 10g cát căn, 10g hoàng liên, 10g bạch chỉ, 10g đương quy, 10g bạch truật, 10g đỗ trọng, 10g xuyên khung, 10g bạch thược. Sắc uống trong ngày.
• Bài thuốc chữa tiểu tiện ít: Lấy 10g huyền sâm, 10g cam thảo, 10g đương quy, 10g bạch truật, 10g đỗ trọng, 10g xuyên khung, 10g bạch thược, 10g bạch chỉ, 10g cát căn, 10g hà thủ ô. Sắc uống trong ngày.

3. Một vài lưu ý khi dùng huyền sâm chữa bệnh

• Không nên sử dụng huyền sâm quá liều hoặc dùng quá lâu một thời gian dài vì có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt, đau đầu.
• Người bị tiểu đường nên thận trọng khi sử dụng huyền sâm vì có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết.
• Phụ nữ mang thai và cho con bú cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng huyền sâm.

Kết luận

Huyền sâm là một loại dược liệu quý có nhiều tác dụng trong y học cổ truyền và hiện đại. Dược liệu này không chỉ có tác dụng chữa bệnh mà còn giúp bồi bổ sức khỏe và tăng cường sinh lực. Tuy nhiên, việc sử dụng huyền sâm cần được thận trọng và tuân thủ đúng liều lượng để tránh gây ra các tác dụng phụ. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau khi sử dụng huyền sâm, người dùng nên ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến của bác sĩ.