Trái đào tiên là gì? Quả đào tiên có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Trái đào tiên được xem là biểu tượng mang lại may mắn, bình an cho gia chủ nên thường được trồng làm cảnh. Tuy nhiên đây lại là một loại dược liệu quý có tác dụng điều trị bệnh và tốt cho sức khoẻ của con người.Bài viết này, hongsamchinhhang.vn sẽ giúp bạn biết quả đào tiên là gì? Quả đào tiên có tác dụng gì? Cách sử dụng như thế nào để mang lại hiệu quả tốt nhất?

1. Tìm hiểu trái Đào Tiên là gì?

Quả đào tiên còn có tên gọi khác là quả trường sinh hay Crescentia cujete Lin. Đây là một loại cây thuộc họ núc nác có tác dụng chữa bệnh, giúp tăng cường sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.

Về đặc điểm sinh học, đào tiên là một loại cây thân gỗ, sống lâu năm, lá có màu xanh đậm, hình trứng, cứng và nhẵn.

Quả đào tiên rất mọng có vẻ ngoài giống trái bưởi như da láng bóng và trơn hơn. Hoa đào tiên mọc đơn độc trên cả thân và cành cây có mùi đặc trưng hơi khó chịu. Cây đào tiên có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được trồng với số lượng lớn để tạo ra các vị thuốc trong y học.

Hàm lượng axit cao trong quả đào tiên như: axit tactric, axit xitric, axit creosenic, axit chlorogenic,…và nhiều hoạt chất khác có lợi trong việc đảm bảo và tăng cường sức khỏe con người. Phần thịt quả có tính mát, vị chua hỗ trợ tốt trong việc điều trị bệnh đại tràng và 2 kinh phế.

Trái đào tiên là gì? Quả đào tiên có tác dụng gì đối với sức khỏe?

2. Thành phần dinh dưỡng có trong trái đào tiên

Thành phần dinh dưỡng có trong trái đào tiên phụ thuộc vào loại cây đào tiên mà bạn đang nói đến. Tuy nhiên, nhìn chung, trái đào tiên là một loại trái cây giàu chất dinh dưỡng, bao gồm:

• Carbohydrate: Carbohydrate là thành phần dinh dưỡng chính trong trái đào tiên, chiếm khoảng 80-90% trọng lượng của quả. Carbohydrate trong trái đào tiên chủ yếu là đường đơn, như glucose, fructose, và sucrose.
• Protein: Protein chiếm khoảng 1-2% trọng lượng của quả đào tiên. Protein trong trái đào tiên là nguồn cung cấp axit amin thiết yếu cho cơ thể.
• Chất béo: Chất béo chiếm khoảng 0,1-0,2% trọng lượng của quả đào tiên. Chất béo trong trái đào tiên chủ yếu là chất béo không bão hòa, có lợi cho sức khỏe tim mạch.
• Vitamin và khoáng chất: Trái đào tiên là một nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất tốt, bao gồm:
  • Vitamin C: Vitamin C là một chất chống oxy hóa quan trọng, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do gây hại.
  • Vitamin A: Vitamin A là một chất dinh dưỡng cần thiết cho thị lực, sức khỏe da, và hệ miễn dịch.
  • Vitamin E: Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
  • Kali: Kali là một khoáng chất quan trọng giúp điều chỉnh huyết áp.
  • Canxi: Canxi là một khoáng chất quan trọng giúp xương và răng chắc khỏe.
  • Magie: Magie là một khoáng chất quan trọng giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi, và chuột rút.

3. Quả đào tiên có ăn được không?

Quả đào tiên có thể ăn được. Tuy nhiên, quả đào tiên có thể có hại nếu ăn khi chưa chín hoặc khi bị dị ứng với đào.

Trái đào tiên có thể có hại nếu ăn khi chưa chín hoặc khi bị dị ứng với đào.

• Ăn trái đào tiên khi chưa chín có thể gây ngộ độc: Trái đào tiên chưa chín có chứa chất độc cyanogenic glycosides, có thể gây ngộ độc nếu ăn quá nhiều.
• Bị dị ứng với đào có thể gây phản ứng dị ứng: Nếu bạn bị dị ứng với đào, bạn có thể bị phản ứng dị ứng khi ăn trái đào tiên, bao gồm các triệu chứng như phát ban, sưng mề đay, khó thở, và thậm chí sốc phản vệ.

Lưu ý khi ăn trái đào tiên

Để tránh những tác dụng phụ không mong muốn, bạn cần lưu ý một số điều sau khi ăn trái đào tiên:

• Chỉ ăn trái đào tiên khi chín: Trái đào tiên chín có màu vàng hoặc đỏ, thịt quả mềm và có vị chua ngọt.
• Không ăn trái đào tiên khi bị dị ứng với đào: Nếu bạn bị dị ứng với đào, bạn không nên ăn trái đào tiên.

4. Ở Việt Nam có những loại đào tiên nào?

Theo đặc điểm hình thái, kích thước, màu sắc, hương vị,… đào tiên ở Việt Nam có thể chia thành 3 loại chính:

• Đào tiên mỏ quạ

Đào tiên mỏ quạ là loại đào có hình dáng đặc trưng nhất, với phần đầu quả nhô cao, nhọn như mỏ quạ. Quả đào tiên mỏ quạ có kích thước trung bình, dao động từ 4-6 cm. Vỏ quả có màu xanh đậm khi chưa chín, chuyển sang màu hồng nhạt hoặc đỏ khi chín. Cùi thịt quả có màu trắng, giòn, ngọt, thơm.

Đào tiên mỏ quạ có mùa thu hoạch từ tháng 5 đến tháng 7 dương lịch. Đây là loại đào được nhiều người yêu thích bởi hương vị thơm ngon, ngọt thanh, giòn tan. Đào tiên mỏ quạ thường được dùng để ăn tươi, làm mứt, ngâm rượu,…

• Đào tiên Sapa

Đào tiên Sapa là loại đào được trồng ở vùng núi cao Sapa, Lào Cai. Đào tiên Sapa có kích thước trung bình, dao động từ 5-7 cm. Vỏ quả có màu xanh đậm khi chưa chín, chuyển sang màu hồng nhạt hoặc vàng cam khi chín. Cùi thịt quả có màu trắng, giòn, ngọt, thơm, có vị chua nhẹ.

Đào tiên Sapa có mùa thu hoạch từ tháng 6 đến tháng 8 dương lịch. Đây là loại đào nổi tiếng với chất lượng thơm ngon, giòn ngọt. Đào tiên Sapa thường được dùng để ăn tươi, làm mứt, ngâm rượu,…

• Đào tiên Trung Quốc

Đào tiên Trung Quốc là loại đào được nhập khẩu từ Trung Quốc. Đào tiên Trung Quốc có kích thước lớn hơn hai loại đào tiên trên, dao động từ 7-10 cm. Vỏ quả có màu đỏ tươi khi chín. Cùi thịt quả có màu trắng, giòn, ngọt, thơm.

Đào tiên Trung Quốc có mùa thu hoạch quanh năm. Đây là loại đào có giá thành cao nhất trong ba loại đào tiên. Đào tiên Trung Quốc thường được dùng để ăn tươi, làm mứt, ngâm rượu,…

5. Tác dụng của Quả Đào Tiên cho sức khỏe

5.1 Điều trị viêm họng, ho

Các chuyên gia cho biết, thịt quả đào tiên chứa nhiều acid hữu cơ như: acid citric, acid clorogenic, acid creosentic,…có tác dụng tiêu đờm, kháng viêm hiệu quả. Vì thế, ăn mứt đào tiên, siro hoặc uống nước sắc mỗi ngày giúp nhanh chóng cải thiện tình trạng viêm họng, ho khan ở người bệnh.

5.2 Tăng cường tuổi thọ

Một trong những tác dụng nổi bật nhất của quả đào tiên đó chính là tăng cường tuổi thọ. Khi đào tiên chín bạn chỉ cần bổ ra, bỏ hạt và ăn như một loại trái cây thông thường. 

Thường xuyên ăn đào tiên sẽ giúp bạn cải thiện sức khỏe, tăng cường tuổi thọ. Đồng thời loại quả này còn rất phù hợp cho người bị suy nhược cơ thể, suy giảm sinh lực,..

5.3 Chống táo bón, nhuận tràng

Các bác sĩ Đông Y thường sử dụng thịt quả đào tiên xanh kết hợp với một số vị thuốc khác để hỗ trợ cải thiện hệ tiêu hoá, giúp nhuận tràng và giảm tình trạng táo bón ở người bệnh.

Ngoài ra sử dụng 600g thịt quả đào tiên kết hợp với 500ml rượu gạo truyền thống ngâm trong vòng 1 tháng. Sau đó dùng để uống giúp thanh tẩy độc tố đường tiêu hóa hiệu quả. Lưu ý, mỗi lần tẩy độc chỉ nên sử dụng tối đa 20ml rượu.

5.4 Tẩy độc đường tiêu hóa

Quả đào tiên có chứa nhiều chất xơ, vitamin C, và các chất chống oxy hóa, có tác dụng giúp thanh lọc cơ thể, loại bỏ các chất độc hại ra khỏi đường tiêu hóa.

• Chất xơ trong quả đào tiên giúp thúc đẩy nhu động ruột, giúp thức ăn di chuyển dễ dàng hơn trong đường tiêu hóa, từ đó giúp giảm táo bón và cải thiện tiêu hóa.
• Vitamin C trong quả đào tiên giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây hại, bao gồm cả các chất độc hại.
• Các chất chống oxy hóa trong quả đào tiên giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, ngăn ngừa các bệnh mãn tính, bao gồm cả các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa.

Ngoài ra, quả đào tiên còn có tác dụng giúp giảm viêm, giảm đau, và kháng khuẩn, giúp bảo vệ đường tiêu hóa khỏi các bệnh nhiễm trùng.

5.5 Giúp tạo cảm giác ngon miệng khi ăn

Quả đào tiên có vị chua ngọt, giòn, thơm, có tác dụng kích thích vị giác, giúp tạo cảm giác ngon miệng khi ăn.

Mùi vị của quả đào tiên được tạo nên bởi nhiều thành phần khác nhau, bao gồm các loại đường, axit hữu cơ, và các chất thơm. Các thành phần này có tác dụng kích thích các thụ thể vị giác trên lưỡi, từ đó giúp tạo cảm giác ngon miệng.

Ngoài ra, quả đào tiên còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất, có tác dụng tăng cường sức khỏe, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn. Khi cơ thể khỏe mạnh, bạn sẽ có cảm giác ngon miệng hơn.

6. Cách chế biến đào tiên ngâm ngon, mát mùa hè

Nguyên liệu:

• Đào tiên: 1 kg
• Đường: 500g
• Muối: 1 thìa cà phê
• Nước: 1 lít

Cách làm:

Bước 1. Sơ chế nguyên liệu: 

• Đào tiên rửa sạch, ngâm nước muối loãng khoảng 15 phút, vớt ra để ráo.
• Dùng dao cắt đào tiên thành từng miếng vừa ăn, bỏ hạt.

Bước 2. Nấu nước đường: 

• Cho đường, nước, và muối vào nồi, đun sôi.
• Khi nước đường sôi, hạ nhỏ lửa, đun thêm khoảng 5 phút cho nước đường sánh lại.

Bước 3. Ngâm đào tiên: 

• Cho đào tiên vào hũ thủy tinh, đổ nước đường vào ngập đào.
• Đậy kín hũ, ngâm đào trong khoảng 1 tuần là có thể ăn được.

Mẹo nhỏ:

• Để đào tiên ngâm được giòn, bạn nên chọn những quả đào tiên có vỏ căng mịn, không bị dập nát.
• Bạn có thể thêm các nguyên liệu khác vào hũ đào tiên ngâm như: chanh, cam, gừng,… để tăng thêm hương vị.

Thưởng thức:

Đào tiên ngâm có thể ăn trực tiếp hoặc dùng để pha trà đào, làm thạch đào,… Đào tiên ngâm có vị chua ngọt, giòn giòn, thanh mát, rất thích hợp để thưởng thức trong mùa hè.

7. Một số gợi ý bài thuốc dân gian từ trái Đào Tiên

Bài thuốc dân gian từ trái Đào Tiên có thể bao gồm một số loại như sau:

7.1 Bài thuốc trị đau nhức xương khớp

Bạn dùng quả Đào Tiên đã chín để xào cùng rượu đế trắng, khi hỗn hợp còn nóng thì bọc vào bên trong khăn mỏng. Dùng tấm vải đắp lên chỗ đau để khắc phục tình trạng đau nhức xương khớp.

7.2 Bài thuốc trị vấn đề về đường tiêu hóa

Bài thuốc 1:

Nguyên liệu:

• Đào tiên: 100g
• Đường phèn: 100g

Cách làm:

• Đào tiên rửa sạch, bỏ hạt, thái lát mỏng.
• Cho đào tiên vào nồi, thêm đường phèn, đổ nước ngập đào.
• Đun sôi hỗn hợp, sau đó hạ nhỏ lửa, đun thêm khoảng 15 phút cho đào chín mềm.
• Chắt lấy nước, bỏ bã đào.

Cách sử dụng:

• Uống nước đào tiên ấm mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 100ml.

Công dụng:

Bài thuốc này có tác dụng giúp thanh nhiệt, giải độc, nhuận tràng, giúp cải thiện các vấn đề về đường tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, đầy bụng, khó tiêu,…

Bài thuốc 2:

Nguyên liệu:

• Đào tiên: 50g
• Gừng tươi: 10g

Cách làm:

• Đào tiên rửa sạch, bỏ hạt, thái lát mỏng.
• Gừng tươi rửa sạch, thái lát mỏng.
• Cho đào tiên, gừng tươi vào nồi, đổ nước ngập nguyên liệu.
• Đun sôi hỗn hợp, sau đó hạ nhỏ lửa, đun thêm khoảng 15 phút cho đào chín mềm.
• Chắt lấy nước, bỏ bã.

Cách sử dụng:

• Uống nước đào tiên gừng ấm mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 100ml.

Công dụng:

Bài thuốc này có tác dụng giúp giảm đau bụng, tiêu chảy, đầy bụng, khó tiêu,…

Bài thuốc 3:

Nguyên liệu:

• Đào tiên: 50g
• Lá sen: 20g

Cách làm:

• Đào tiên rửa sạch, bỏ hạt, thái lát mỏng.
• Lá sen rửa sạch, thái nhỏ.
• Cho đào tiên, lá sen vào nồi, đổ nước ngập nguyên liệu.
• Đun sôi hỗn hợp, sau đó hạ nhỏ lửa, đun thêm khoảng 15 phút cho đào chín mềm.
• Chắt lấy nước, bỏ bã.

Cách sử dụng:

• Uống nước đào tiên lá sen ấm mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 100ml.

Công dụng:

Bài thuốc này có tác dụng giúp thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, giúp cải thiện các vấn đề về đường tiêu hóa như táo bón, tiểu buốt, tiểu rắt,…

Lưu ý:

• Các bài thuốc trên chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu bạn đang gặp các vấn đề về đường tiêu hóa, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
• Không nên ăn quá nhiều đào tiên, vì có thể gây ra một số tác dụng phụ như tiêu chảy, đầy hơi, và khó tiêu.

7.3 Dùng trái Đào Tiên để hỗ trợ điều trị ung thư gan, bổ thận

Cắt đôi trái Đào Tiên già chín cây, dùng phần thịt bên trong trái Đào Tiên để xào cùng 100g đường phèn. Lưu ý không đổ nước lã vào, để lửa nhỏ để nguyên liệu sánh lại với nhau. Đây còn là bài thuốc hỗ trợ điều trị chứng táo bón, hạ huyết áp, an thần.

8. Lưu ý cần biết khi sử dụng trái Đào Tiên

Quả đào tiên là loại quả có nhiều giá trị dinh dưỡng và tác dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, khi sử dụng quả đào tiên, bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Không nên ăn quá nhiều đào tiên: Đào tiên có tính nóng, vì vậy nếu ăn quá nhiều có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy, đầy hơi, khó tiêu,…
• Không nên ăn đào tiên khi bị táo bón: Đào tiên có tác dụng nhuận tràng, vì vậy nếu bị táo bón, bạn nên ăn đào tiên trước khi đi ngủ.
• Không nên ăn đào tiên khi bị viêm loét dạ dày, tá tràng: Đào tiên có thể gây kích thích dạ dày, khiến bệnh viêm loét dạ dày, tá tràng trở nên nặng hơn.
• Không nên ăn đào tiên khi đang bị sốt: Đào tiên có tính nóng, vì vậy nếu đang bị sốt, bạn không nên ăn đào tiên.
• Không nên ăn đào tiên khi đang dùng thuốc: Đào tiên có thể tương tác với một số loại thuốc, vì vậy nếu đang dùng thuốc, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ăn đào tiên.

Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý một số điều sau khi ăn đào tiên:

• Rửa sạch đào tiên trước khi ăn: Đào tiên có thể chứa các hóa chất độc hại, vì vậy bạn cần rửa sạch đào tiên trước khi ăn.
• Không ăn đào tiên có vỏ bị dập nát, thối rữa: Đào tiên bị dập nát, thối rữa có thể chứa vi khuẩn, gây hại cho sức khỏe.
• Không ăn hạt đào: Hạt đào có chứa chất độc, có thể gây ngộ độc.

Tuân thủ các lưu ý trên sẽ giúp bạn sử dụng quả đào tiên an toàn và hiệu quả.

>>> Xem thêm: Quả đào tiên ngâm rượu có tác dụng như thế nào? Ai nên sử dụng?.